Motywacja wewnętrzna – najprostsza droga do zwiększenia efektywności ludzi i zespołów.

Artykuł ukazał się w magazynie:

Pracownik motywowany wewnętrznie wykonuje zadanie, ponieważ istotna jest dla niego czynność. Dla pracownika motywowanego zewnętrznie nie liczy się czynność, ważne są jej konsekwencje. Wiele badań z zakresu zarządzania i psychologii pokazuje, że na dłuższą metę to motywacja wewnętrzna jest najtrwalszą metodą w zwiększaniu satysfakcji i podnoszeniu jakości wykonywanej pracy. W jaki sposób odejść od starej i nieskutecznej metody kija i marchewki i wewnętrznie motywować naszych pracowników?

Czym jest motywacja zewnętrzna?

Motywacja zewnętrzna wiąże się z działaniem w celu osiągnięcia jakiejś nagrody lub uniknięcia kary. Jako dziecko na pewno zdarzało wam się sprzątać pokój, aby uniknąć kary od rodziców, albo brać udział w zawodach, żeby otrzymać nagrodę.  Motywacja zewnętrzna jak sama jej nazwa wskazuje pochodzi z zewnątrz. Pozwala nam zmobilizować się do działania, jednak często ignoruje i zabija motywację wewnętrzną. Pomaga nam również podjąć się działania, które początkowo nas nie interesuje. 

“Cechą charakterystyczną motywacji zewnętrznej jest to, że jest sterowalna. Pracownicy będąc uświadomionymi o zasadach, przystępują do zadań, by zdobyć nagrodę oraz uznanie pracodawcy, a także ominąć karę. W zależności od jednostki nagrody na jednych będą pozytywnie oddziaływały, a na innych nie.” 

Wadami stosowania metody nagród i kar są nierówne relacje i zdyscyplinowanie pracowników. Ponadto stosowanie zewnętrznego systemu motywowania prowadzi do zrażania pracowników do obowiązków, wykonywania tylko tych zadań, które przynoszą korzyści oraz postrzegania podejmowania działań wynikających z osobistej inicjatywy jako bezsensownych i negatywnych. 

Czym jest motywacja wewnętrzna?

Motywacja wewnętrzna oznacza, że bodziec, który motywuje nas do działania pochodzi z wewnątrz. Z własnej woli podejmujemy wysiłek i ryzyko by działać kierując się wewnętrznym impulsem. Jeżeli jako dziecko sprzątaliśmy pokój, ponieważ lubiliśmy porządek i sprawiał nam on przyjemność, oznacza to, że byliśmy wówczas motywowani wewnętrznie. Motywacja wewnętrzna jest silniejsza, dłużej się utrzymuje i pozwala wytrwać w działaniu pomimo niesprzyjających okoliczności. Daje poczucie, że praca jest ważna, ma się nad nią kontrolę, a jednocześnie swobodę działania. Motywacja wewnętrzna opiera się głównie na osobistych upodobaniach, pasji i potrzebie samorealizacji. Skupienie się na motywacji wewnętrznej u pracowników pozwala uzmysłowić sobie odpowiedzialność za zdobyte wyniki, skłonić do opracowywania własnego planu pracy i przyjąć aktywną postawę w działaniu. 

“Przełożony powinien pamiętać, że to motywacja wewnętrzna skutkuje natychmiastowo. Pracownik mając wspólne zainteresowania z czynnościami jakie wykonuje na swoim stanowisku pracy, będzie pracował efektywniej, dokładniej.”

Wiele badań z zakresu motywacji wewnętrznej pokazuje, że pracownicy motywowani wewnętrznie są bardziej wytrwali w pracy i z większą konsekwencją wykonują swoje obowiązki. W badaniach prowadzonych na strażakach pokazano, że tylko ci, którzy byli motywowani wewnętrznie wykazywali większą sumienność w pracy i byli skłonni sami z siebie  zostawać po godzinach.

Ponadto badanie prowadzone przez Cho and Perry z 2012 roku udowodniło, że motywacja wewnętrzna trzykrotnie zwiększa zaangażowanie w obowiązki. Podobnie w procesie uczenia się wykazano, że zewnętrzna motywacja w przeciwieństwie do wewnętrznych bodźców spowalniają proces nauki. Badania prowadzone przez firmę konsultingową McKinsey pokazały, że osoby motywowane wewnętrznie wykazywały się 46% wyższą satysfakcją z pracy i 32% wyższym poziomem zaangażowania. 

Jak wzbudzić motywację wewnętrzną?

Skoro motywacja wewnętrzna niesie za sobą tyle korzyści pojawia się pytanie, jak ją wzbudzić i utrzymać?

Profesor Reiss, badacz motywacji wewnętrznej, wyróżnił 16 motywatorów – uniwersalnych, potwierdzonych naukowo impulsów, które motywują do działania i określają indywidualną motywację wewnętrzną. W skład wewnętrznej motywacji wchodzą m.in. potrzeby takie jak Władza (potrzeba przywództwa i odpowiedzialności), Ciekawość (potrzeba zdobywania wiedzy) czy Porządek (opisuje potrzebę klarownych zasad i struktury). RMP mierzy kluczowe motywatory, które rządzą zawodowymi i prywatnymi decyzjami człowieka.

Często towarzyszy nam przeświadczenie, że motywację się wzbudza, ale na początku raczej się ją poznaje. Uniwersalne impulsy zwane motywatorami są w nas. Za pomocą odpowiednich narzędzi można je poznać. RMP pozwala nam odkryć naturę naszej motywacji wewnętrznej i dopasować pracę do wewnętrznych potrzeb. Dzięki odkrywaniu motywacji wewnętrznej zyskują obie strony – pracownik oraz pracodawca. Odnajdywanie jej w sobie to klucz do satysfakcji oraz skuteczniejszej i bardziej zadowalającej pracy.

—

dr Marek Wojciechowski | psycholog biznesu

#